استان مرکزی مهد تعزیه کشور/ مجلس نامه امیرکبیر در راهِ شانزدهمین جشنواره بین المللی

به گزارش خبرنگار مهر، تعزیه هنری پدرپیشه در استان مرکزی است و بیشتر پسران؛ آن را از پدران خود آموخته اند و مهدی دریایی یکی از این پسران است که هنر تعزیه را از پدر آموخته است. 

وی در کنار آموزش تعزیه از پدر به پژوهش در خصوص این هنر نیز پرداخته است و با مطالعه و تلفیق نگاه نو به هنر تعزیه نسخه های بدیعی را نوشته و اجرا کرده است.

بیشتر تحقیقات وی پیرامون نسخ تعزیه بوده است به طوری که یک مجموعه کامل از نسخ تعزیه که در سطح کشور بی نظیر است را جمع آوری کرده است.  مجلس نامه تعزیه امیرکبیر یکی از این نسخه های بدیع است. به بهانه راهیابی تعزیه امیرکبیر به شانزدهمین جشنواره بین المللی نمایش های آئینی و سنتی در تهران گفتگویی با وی داشتیم.

مهدی دریایی خود را تعزیه خوان ، کارشناس و کارگردان تعزیه معرفی می کند و می گوید: تعزیه در خانواده ما موروثی و پدر پیشه است. من اهل فراهان هستم خطه ای از استان مرکزی که تعزیه در آن بسیار قدیمی تر از تعزیه در اراک است،  قدمت تعزیه در فراهان به بیش از 240 سال می رسد.

وی تعزیه را هنری پدر پیشه در استان مرکزی می داند و می افزاید: بیشتر تعزیه خوانان این هنر را از پدران خود آموخته اند و پدرانشان نیز از پدرانشان فرا گرفتند و علاقمندان به تعزیه آن را تجربی آموختند. وی می گوید: من علاوه بر آموزش های پدرم از سال 1364 تعزیه را در خدمت اساتیدی چون کاووسی، اله وردی و جودکی آموختم.

وی آموزش صحیح در تعزیه را  امری مهم بیان می کند ومی گوید: تاسیس هنرستان ها و رشته های دانشگاهی تعزیه موجب می شود که آموزش علمی و کلاسیک در کنار تجربه ، تعزیه را از آسیب های موجود حفظ کند.

آسیب هایی که امروز تعزیه با آن روبروست

دریایی آگاهی کامل تعزیه خوانان جوان به شعرها، موسیقی و سبک ها  تعزیه و شناخت نسخ را از مزایای علمی شدن تعزیه عنوان می کند.

این کارشناس تعزیه  از آسیب هایی که امروز تعزیه با آن روبروست نگران است و می گوید: هم اکنون نسخ تعزیه در زمینه های مختلف ترکیب شده است که باید کارشناسی و تفکیک شوند.

وی می افزاید: تحریفات در تعزیه و خرافه های وارد به آن باید کارشناسی و خارج شود و همینطور باید از برخی آهنگ ها و سبک های غربی و شعرهای بی محتوا که در تعزیه وارد شده، جلوگیری کرد.

دریایی نقش پوشی و رنگ شناسی را نیز یکی از پاشنه آشیل های تعزیه می خواند و بیان می کند: گاهی در تعزیه ها لباس های نقش زنان و مردان اشتباهی پوشیده می شود و یا در انتخاب رنگ ها اصول تعزیه و فلسفه اش در نظر گرفته نمی شود.

نقش پوشی و رنگ شناسی پاشنه آشیل های تعزیه

وی معتقد است که در استان مرکزی کار اساسی و پایه ای در خصوص تعزیه صورت نگرفته است و می گوید: البته ارشاد استان پارسال فعالیت هایی چون سوگواره استانی و کشوری و بزرگداشت استاد حیدری در تفرش را داشته ، ولی تعزیه در استان مرکزی جا برای کار بسیار دارد.

دریایی در ادامه در خصوص تعزیه امیرکبیر می گوید: این نسخه با نام تعزيه ضداستعماري «ميرزا تقي خان اميركبير» نگاه ضد استعماری و ظلم ستیزانه دارد به واقعه شهادت امیرکبیر و توطئه هایی که در آن زمان صورت گرفته است.

وی می افزاید: در اين مجلس شبيه خواني روحيه استعماري و توطئه هاي انگليس جنايتكار بر ضد ملت و مملكت ايران در قالب اشعار تعزیه آمده و به فريب خوردن عده اي ساده لوح و سست عنصر در دستگاه سياسي و حكومتي دوره قاجار اشاره دارد.

نگاه ضداستعماري «ميرزا تقي خان اميركبير» در تعزيه اميركبير

وی می گوید: در پايان، اين تعزيه با گريز به كربلا، مورد عنايت واقع شدن ميرزا تقي خان اميركبير توسط حضرت سيدالشهدا(ع) را نشان می دهد که به واسطه عمق اعتقادات ديني و مذهبي امیرکبیر بوده است.

دریایی در خصوص شیوه اجرای این تعزیه توضیح می دهد: در این تعزيه تكنيك هاي اجرايي و استفاده مناسب و گسترده از المان ها و نشانه هاي به شیوه ای جدید به کار گرفته شده است.

وی با بیان اینکه در این تعزیه 12 شبیه خوان به ایفای نقش می پردازند، می افزاید: این تعزیه شهریور ماه امسال در شانزدهمین جشنواره بین المللی نمایش های آئینی و سنتی در تهران شرکت خواهد کرد.

گزارش: سمیه انصاری فر